Nguyên nhân gây bệnh thường do 2 loại côn trùng là bướm đêm và kiến ba khoang gây ra.
Ngoài ra còn có: kiến lác, kiến gạo, cằm cặp, kiến nhốt, kiến cong… cũng có thể gây bệnh.
Cũng có thể do côn trùng rơi vào bể tắm, bồn tắm hoặc bám vào khăn, quần áo..., nếu không chú ý, chà xát phải côn trùng sẽ gây ra viêm da bọng nước.
2. Biểu hiện lâm sàng
Tổn thương da do tiếp xúc với côn trùng.
- Tại vị trí viêm da do côn trùng xuất hiện phản ứng viêm da. Lúc đầu chỉ có một hoặc vài đám da đỏ, dài như vết cào xước, hơi phù nề, kích thước nhỏ. Sau đó xuất hiện mụn nước, bọng nước giữa dát đỏ.
- Nếu bệnh nhẹ, sau 3 - 5 ngày, tổn thương khô mà không thành phỏng nước, bọng mủ. Nếu nặng hơn, thương tổn rộng, bọng nước, bọng mủ nông lan rộng, có thể trợt loét, hoại tử.
- Vị trí viêm có thể xảy ra bất kỳ nơi trên cơ thể nào nhưng hay gặp ở các vùng da hở.
- Khi bị tổn thương ở mắt có thể có sưng nề, trợt đỏ, chảy nước mắt;
- Các vị trí khác như nách, bẹn, sinh dục,... có thể sưng đau làm hạn chế đi lại.
- Bỏng rát, ngứa. Nếu bội nhiễm sẽ thấy đau nhức, khó chịu.
- Một số trường hợp tổn thương lan rộng có thể gây đau nhức, sốt, mệt mỏi, nổi hạch cổ, nách, hoặc bẹn tùy theo vùng tổn thương.
- Tái phát: Người bệnh có thể tái phát vài lần. Ở tập thể, có thể nhiều người bị bệnh tại cùng thời điểm. Trong một mùa mưa, trên cùng một bệnh nhân có thể bị bệnh vài lần.
3. Cần phân biệt với zona thần kinh
Đây là bệnh lành tính nhưng tiến triển nhanh và không để lại di chứng. Tuy nhiên, cần thận trọng phân biệt với bệnh zona (giời leo).
Đối với bệnh giời leo, thường có triệu chứng đau nhức nhiều trước khi các mụn nước xuất hiện và các vết viêm chỉ tập trung nửa bên cơ thể theo dây thần kinh, không mọc rải rác như viêm da kích ứng do côn trùng.
4. Điều trị viêm da tiếp xúc do côn trùng
Tùy theo giai đoạn tổn thương, loại côn trùng gây bệnh mà bác sĩ sẽ chỉ định:
- Ngay khi có dấu hiệu bị tổn thương dùng nước muối sinh lý rửa nhằm trung hòa độc tố của côn trùng. Tuy nhiên tránh kì cọ làm tổn thương lan rộng.
- Bôi thuốc làm dịu da, chống viêm: hồ nước hay mỡ kháng sinh phối hợp với corticoid bôi 2-3 lần/ngày làm dịu khi tổn thương đỏ, đau rát.
- Riêng trường hợp bọng nước, bọng mủ có thể chấm dung dịch màu milian, castellani, nước thuốc tím pha loãng... vào chỗ tổn thương ngày 2-3 lần.
- Trường hợp thương tổn lan rộng, bọng mủ rộng và có dấu hiệu nhiễm trùng toàn thân bác sĩ sẽ kê kháng sinh uống; Kháng histamin để giảm ngứa, giảm kích ứng.
- Bệnh thường khỏi sau 5 - 7 ngày điều trị, tuy nhiên bệnh nhân không nên tự điều trị để tránh tình trạng bệnh nặng thêm. Nếu dùng thuốc không đúng hoặc xuất hiện các dị ứng thuốc, làm lu mờ các biểu hiện ban đầu của bệnh dẫn đến khó xác định bệnh.
- Tuyệt đối không nên chủ quan với tình trạng viêm da do côn trùng vì bệnh sẽ diễn tiến gây mụn mủ, viêm loét và nhiễm trùng…
Lau dọn nhà thường xuyên đề phòng bệnh.
5. Cách phòng tránh mắc viêm da tiếp xúc do côn trùng
Để phòng bệnh viêm da do tiếp xúc côn trùng vào thời điểm giao mùa hoặc mưa bão cần chủ động thực hiện các biện pháp để hạn chế tiếp xúc với côn trùng như:
- Nên đóng cửa hoặc làm lưới chắn côn trùng vào buổi tối hoặc khi mưa.
- Kiểm tra khăn mặt, quần áo, giường, chiếu... trước khi sử dụng.
- Vệ sinh môi trường xung quanh nhà; Lau dọn nhà cửa thường xuyên, tránh ẩm mốc.
- Đêm ngủ cần mắc màn, đóng kín cửa để tránh các loài ưa ánh đèn như loài thiêu thân bay vào.
- Phơi quần áo ở những nơi khô ráo, có ánh nắng. Thu quần áo sớm để tránh côn trùng ẩn nấp trong đó. Rũ sạch lại quần áo để hạn chế bụi bẩn bám lại.
- Nếu phát hiện côn trùng thì tránh tiếp xúc trực tiếp, tìm cách loại chúng đi mà không để côn trùng tiếp xúc với da của mình.
Và nếu không may bị bệnh nên đi khám chuyên khoa da liễu, tuyệt đối không tự ý mua thuốc về bôi.
Dị ứng da hay viêm da tiếp xúc do côn trùng có thể điều trị dễ dàng bằng các loại kem bôi ngoài da. Tuy nhiên, không được chủ quan bởi nếu không vệ sinh sạch sẽ vùng da bị viêm hoặc điều trị muộn có thể khiến viêm nặng hơn, vùng viêm lan rộng dẫn đến thời gian điều trị lâu hơn.
Nguồn: Báo Sức khỏe và đời sống